Franciszkański Zakon Świeckich tworzą chrześcijanie, którzy posłuszni wezwaniu Bożemu postanawiają żyć Ewangelią według ducha św. Franciszka, zgodnie z obowiązkami swego stanu w świecie, zachowując ogólne przepisy Kościoła oraz własne ustawy zawarte w Regule, Konstytucjach oraz Statucie dla Asystentów FZŚ, zachowując przepisy prawa kanonicznego. Bracia i Siostry Świeckiej Rodziny św. Franciszka odpowiadają na wezwanie Boże przez wewnętrzne nawrócenie, nieustanne odnawianie się ducha. Ewangelia jest najwyższą normą życia, w niej poznają i przeżywają Chrystusa w duchu św. Franciszka.
Wspólnota spotyka się w 3. niedzielę miesiąca. O godz. 8.10 prowadzona jest jutrznia w kościele, o godz. 8.30 Eucharystia, po Mszy św. spotkanie formacyjne w domu duszpasterskim.
Wspólnota organizuje też otwarte spotkania z duchowością franciszkańską z cyklu „Środy ze św. Franciszkiem”, które odbywają się w środy po pierwszej niedzieli miesiąca o godz. 19.15 w domu duszpasterskim.
Przełożoną wspólnoty jest siostra Teresa Kaczmarczyk, funkcję asystenta duchowego pełni br. Antoni Kowalski.
Duchowość
Rysem szczególnym świeckiego franciszkanina jest takie uformowanie życia, by było ono świadomym uczestnictwem w życiu Kościoła, dążeniem do miłości doskonałej stanowiącej pełnię chrześcijaństwa, braterstwa ze wszystkimi ludźmi, praktyka modlitwy jako zażyłej rozmowy z niewidzialnym Bogiem, kult Matki Bożej obecnej w tajemnicy Chrystusa i Kościoła, uczciwość życia przez wierne zachowanie przykazań Bożych z wykonywania obowiązków stanu. Członkami FZŚ mogą zostać osoby pełnoletnie stanu wolnego lub żyjące w związkach małżeńskich. Tradycyjnie za datę powstania FZŚ uważa się rok 1221 kiedy to św. Franciszek z Asyżu napisał Regułę.
Wspólnota w Pile
Kongregację Trzeciego Zakonu przy kościele kapucynów w Pile założył kanonicznie 4 października 1947 r. na mocy upoważnienia komisarza prowincjalnego o. Ambrożego Majera o. Przemysław Knap, proboszcz parafii św. Antoniego w Pile. W kwietniu 1949 roku potwierdziła to Kuria Biskupia w Gorzowie. W 1949 odbyło się też poświęcenie sztandaru FZŚ. Drugi Sztandar został poświęcony 9 marca 1975r. Sztandary towarzyszą uroczystościom parafialnym i wspólnotowym (także ostatnim pożegnaniom odchodzących do Pana współbraci). FZŚ przy parafii św. Antoniego w Pile obejmował swą duchowością pilan ze wszystkich parafii, a także wiernych spoza niej, tzn. Siedlisko Czarnkowskie, Czarnków, Jastrowie, Kaczory, Trzcianka, Rządkowo. Dzisiaj naszą rodzinę stanowią siostry i bracia ze wszystkich pilskich parafii oraz Stobna, Złotowa, Krajenki, Skórki, Grabówna Krajeńskiego, Szwecji k/ Wałcza. Jesteśmy wspólnotą otwartą dla każdego, kto pragnie żyć z Bogiem krocząc wg wskazań św. Franciszka z Asyżu. Zapraszamy w każdą trzecią niedziele miesiąca o godzinie 14.30 na Mszę Św. w kościele św. Antoniego. Po Mszy Św. udajemy się na bratersko – formacyjne spotkania w salce katechetycznej. W takich spotkaniach uczestniczy Asystent Duchowy, który czuwa nad naszą formacją duchową. Jest to jeden z braci naszego domu zakonnego, którego wyznacza Prowincjał Prowincji Krakowskiej Kapucynów. Wspólnota stara się żyć sprawami parafii, miasta, ojczyzny. Jesteśmy zaangażowani w działalność Caritas Parafialnego, prowadzimy parafialną i franciszkańską, bibliotekę; zgłębiamy Pismo Św. na czwartkowych spotkaniach biblijnych. Pomagamy w coniedzielnym rozprowadzaniu prasy katolickiej. Włączamy się w modlitwę Kościoła w Żywym Różańcu, Rycerstwie Niepokalanej, w czwartkowych adoracjach Pana Jezusa w Najświętszym Sakramencie i w piątkowych Godzinach Miłosierdzia. Wspólnota organizuje lub uczestniczy w parafialnych pielgrzymkach, dniach skupienia, uroczystościach parafialnych lub nakazanych przez Kościół Św. Witamy się słowami „Pokój i dobro!”, na które odpowiada się „Zawsze i wszędzie!”.
Modlitwa franciszkańska
O Panie, uczyń z nas narzędzia Twojego Pokoju
Abyśmy siali miłość, tam gdzie panuje nienawiść
Wybaczenie, tam gdzie panuje krzywda
Jedność, tam gdzie panuje zwątpienie
Nadzieję, tam gdzie panuje rozpacz
Światło, tam gdzie panuje mrok
Radość, tam gdzie panuje smutek.
Spraw abyśmy mogli
Nie tyle szukać pociechy, co pociechę dawać
Nie tyle szukać zrozumienia, co rozumieć
Nie tyle szukać miłości co kochać
Albowiem dając, otrzymujemy
Wybaczając, zyskujemy przebaczenie
A umierając rodzimy się do wiecznego życia
przez Jezusa Chrystusa, Pana naszego. Amen.