Po wyzwoleniu już w marcu 1945 roku przybywa do Piły z Krakowa wspomniany już o. Jerzy Rumak i w porozumieniu z miejscowymi władzami, przejmuje świątynię wraz z terenem przyległym i przywraca jej pierwotny sakralny wygląd organizując w zniszczonej działaniami wojennymi Pile początki życia religijnego nielicznych jeszcze mieszkańców, niemal od podstaw. Następne lata, to ciągły rozwój parafii i działalności duszpasterskiej prowadzonej w trudnych warunkach materialnych i bytowych przez ojców franciszkanów. Przy parafii powstają pierwsze zgromadzenia charytatywne i grupy modlitewne skupiające znaczną, stale rosnącą liczbę aktywnych parafian. I tak, już w styczniu 1946 roku powstaje, z inicjatywy o. Rumaka grupa Żywego Różańca a w marcu grupa charytatywna Caritas. W późniejszym czasie, rozpoczyna swoją działalność Ognisko Samarytańskie dla chorych oraz parafialne przedszkole.
Jednocześnie ojcowie kapucyni rozpoczynają naukę religii w pierwszych pilskich szkołach. Za zgodą miejscowych władz, franciszkanie przejmują pobliski częściowo zniszczony kościół ewangelicki z przylegającym doń budynkiem tzw. pastorówką i po nadaniu mu 15 maja 1947 roku Św. Stanisława Kostki, oraz po przeprowadzeniu wstępnych prac remontowo – modernizacyjnych włączają go do parafii, wyznaczając mu rolę pomocniczego kościoła szkolnego dla dzieci i młodzieży. Również gmach kościoła Św. Antoniego przechodzi kolejne zmiany modernizacyjne.
Wybudowana zostaje nowa obszerna plebania Domu Zakonnego oraz stylowe krużganki wraz z dziedzińcem, tworzące w całości ciekawy architektonicznie kompleks zabudowy klasztornej. W późniejszym czasie wzniesiono budynek mieszczący salki katechetyczne, bibliotekę parafialną oraz młodzieżową kawiarenkę – wieczernik. Na tyłach zaś kompleksu zostaje założony ogród – miejsce odpoczynku i wyciszenia zakonników. Zadbano także o podstawowe wyposażenie świątyni, niezbędne do wykonywania posług kapłańskich, takie jak - naczynia i szaty liturgiczne, sztandary, umeblowanie, wizerunki świętych itp. Dbały o to szczególnie, powołane do pomocy duszpasterskiej w roku 1946 niestrudzone siostry zakonne Służebnice Najświętszej Marii Panny z prowincji Śląskiej z Poręby służące także obecnie.